Kaia Kater is een Canadese zangers met Caribische roots die zichzelf begeleidt op de 5-snarige banjo. Zij is nog altijd slechts 25 jaar maar vertoeft al een tijdje in het singer-songwriter circuit. Kaia Kater bracht al in 2013 net van school en 20 jaar een Ep ‘Old Soul’ uit, een eerste album ‘Sorrow Bound’ volgt in 2015 en een tweede ‘Nine Pin’ al in 2016. Maar nu is er ‘Grenades’ dat eind oktober 2018 verscheen. Met dit laatste album lijkt het er op dat Kater definitief op weg is om bij een groter folkminnend, singer-songerwriter en americana publiek te worden opgepikt. Het album werd in eerste instantie lovend besproken op allerlei vooraanstaande Internationale fora en Kaia Kater is sindsdien volop aan het touren om haar album te promoten. Daar is alle reden toe. Kaia Kater vooralsnog een mid-twintiger, is in 3 jaar tijd sterk gegroeid als artieste. Op haar vorige albums omarmt zij nog voluit de Appalachian music die zij ter plaatse bestudeerd heeft na haar studies Godsdienstwetenschappen en filosofie aan de Universiteit van West Virginia (VSA) waarbij ze zichzelf clawhammer banjo leert spelen. Dat instrument is typisch en belangrijk om deze traditionele Amerikaanse Old-time music met authenticiteit te kunnen spelen én waarin zij overtuigt ofschoon door het traditioneel karakter ervan haar persoonlijke insteek minder aanspreekt. Die komt er nu wel met haar nieuw album ‘Grenades’ waarin zij het verhaal vertelt van haar vader die in 1983 zijn geboorteland Grenada (het grootste eiland van de Eilandengroep in het Caraïbisch gebied) verlaat als gevolg van de invasie van Grenada door de VS en in Quebec aankomt als politiek vluchteling. Ook haar muziek ondergaat een upgrade door het vermengen van haar banjospel met invloeden uit de folk, country en het singer-songwritergenre met toevoeging van een Caraïbisch tintje met als resultaat een voller meer divers geluid die haar hartverwarmende persoonlijke songs inkleuren met een fris aandoend geluid.

Benieuwd wat de live presentatie gaat bieden. De Bovenzaal van de Rozenknop is gevuld met zo’n 40 -tal liefhebbers van Amerikaanse/ Canadese singer-songwriters. Kaia Kater begeleidt zichzelf op banjo in trio geflankeerd door Andrew Ryan (staande bas) en Mike Robinson (gitaar/ lapsteel). Opener “Saint Elizabeth” komt nog uit haar vorig album ‘Nine Pin’ en maakt meteen in een uptempo onderbouwde song met gitaar en staande bas een ongedwongen relaxte indruk die zou aanhouden voor de rest van het optreden. Kaia Kater heeft een bleke huid en een kort opgestoken Afrokapsel. Haar stem klinkt normaal zonder enige opsmuk en op het eerste gehoor wat onopvallend maar naarmate het optreden vordert merk je dat haar mooie stem niet alleen charmeert maar ook diep gaat bij haar persoonlijke songs. Met haar banjo start gewoonlijk de song maar die gebruikt ze verder meer als percussie instrument dan om haar te begeleiden. Contrabassist Andrew Ryan zingt tweede stem en trekt diepe baslijnen onder de lome emotionele stem van Kaia die haar stem donker bijkleuren terwijl gitarist Mike Robinson met country getint spel op lapsteel en gitaar voor tegengewicht zorgt. Zo ontstaat een mooi natuurlijk evenwicht waarbij het aangenaam luisteren is naar de stem van Kaia zonder dat de inhoud verloren gaat. Het uitstekende geregelde luistergeluid hier in de Bovenzaal verdient ook een pluim. Na die ene song schakelt Kaia meteen over naar de songs van haar nieuw album die de hoofdmoot vormen van haar concert met de geschiedenis van haar vader en haar eigen zoekbeleving naar haar roots als leidraad. “Heavenly Track” klinkt luchtig en traag als een opkomend zomerbriesje. In “Meridian Ground,” reflecteert ze over haar roots met idyllische droombeelden van hoe het leven moet zijn geweest aan het oostelijk deel van het eiland, dit geheel aan een luchtig banjo gestuurd tempo. Ook “Canyonland” luistert lief en traag weg met gestreken bas en country getinte lapsteel klanken. In “La Misère” viert Kaia haar etnische afkomst met een herschreven versie van een nummer van Emory Cook opgenomen door Smithsonian Folkways. De drie-stemmige a capella zang rond 1 microfoon levert een knap nummer op. Nog onder de indruk van het vorige vervolgt Kaia Kater met “Nine Pin”, het titelnummer van haar vorig album dat ze ingetogen en breekbaar zingt met een spaarzame banjotokkel subtiel aangevuld met wat gitaar en contrabas, prachtig!

In haar zoektocht naar haar identiteit met een bijzondere focus op haar gemengde etnische achtergrond en Caribische afkomst heeft Kater enkele maanden in Grenada verbleven, een kleine Caribische eiland natie van waar haar vader naar Canada vluchtte op 16-jarige leeftijd. Hij had de kans om twee keer (als 13-jarige en als 16-jarige) naar Canada te komen voor een piloot programma dat werd ingericht in een paar Canadese middelbare scholen. Zoals op het album worden een aantal songs voorafgegaan met gesproken interludes van haar vader, Deno Hurst waarin hij de gebeurtenissen beschrijft die voorafgingen aan zijn vertrek uit zijn vaderland.

In het titelnummer “Grenades” probeert Kaia zich voor te stellen hoe het voor haar vader moet zijn geweest om als jongen getuige te zijn van de invasie van zijn land. Haar songteksten lezen als poëzie verwoord met verbeeldingrijke beelden en metaforen die eerder scenes oproepen dan dat ze commentaar leveren. Haar stem klinkt ingetogen omgeven door zonnig uitwaaierende klanken, een mooi contrast. In het dromerig golvende “Starry Day” overpeinst ze de aankomst van haar vader in de relatieve veiligheid van Canada. De contrabas (jazz) onderstreept de onderhuidse spanning.

In het trage voortschrijdende “Everly” doet ze wat aan Nina Simone denken. Haar stem klinkt loom en warm in langgerekte woorden terwijl een zachte lapsteel wat streepjes toevoegt. De cover “Everything Is Free” van Gillian Welch & David Rawlings benadert het origineel en is geknipt voor Kaia’s banjospel. Laidback en jazz komen naar voren in “New Colossus” een gedicht geïnspireerd op het Amerikaanse Vrijheidsbeeld waarbij Kaia zich afvraagt hoe zo’n een krachtig beeld van een vrouw na al die tijd haaks staat op de vrijheidspositie van de vrouw in deze wereld. In het afsluitende nummer “Poets Be Buried” reflecteert ze over de manier om over het verleden te praten met toekomstige generaties en dat doet ze o.m. door een gesprek tussen vader en dochter. Een dik applaus volgt en Kaia Kater en haar twee bandleden komen onmiddellijk terug voor een laatste nummer. Dat wordt een uitvoering van haar een favoriete bluessong “Trouble In Mind”, een klassieker van componist Richard M. Jones (1924) bekend geworden in versies van o.m. Sister Rosetta Tharpe, Dinah Washington, Nina Simone en nog vele anderen tot op vandaag de dag.

Een mooi concert over de ganse lijn dat geheel natuurlijk het juiste midden houdt tussen ernst en luchtigheid. Ondanks de ernst van de problematiek vervat in zowel luchtige als ernstige songteksten klinkt de muziek doorgaans zonnig al valt er een zekere onderhuidse spanning te bespeuren in de mooie stem van deze talentvolle mid-twintiger. De instrumentatie in trio met banjo, gitaar en contrabas zit als gegoten. Haar nieuwe album is een juweel en wie haar vanavond zag komt beslist terug. Het is nu al uitkijken wat deze jonge dame nog in petto heeft.

Marc Buggenhoudt

Foto's © Ronald Rietman

Setlist

1.Saint Elizabeth (Nine Pin, 2016)
2.Heavenly Track (Grenades, 2018)
(Interlude The Coup d'état/ Power! Power! Power!)
3.Meridian Ground (Grenades, 2018)
4.Canyonland (Grenades, 2018)
5.La Misère (Grenades, 2018)
6.Nine Pin (Nine Pin, 2016)
(Interlude Death Of A Dream)
7.Grenades (Grenades, 2018)
8.Starry Day (Grenades, 2018)
9.Everly (Grenades, 2018)
10.Everything Is Free (Gillian Welch & David Rawlings cover)
11.New Colossus (Grenades, 2018)
(Interlude Off The Plane)
12.Poets Be Buried (Grenades, 2018)

Encore:

13.Trouble In Mind (Richard M. Jones cover)